กิจกรรมเกมการศึกษา

 

ความหมายและความสำคัญ

กิจกรรมเกมการศึกษาเป็นกิจกรรมการเล่นที่มีกระบวนการในการเล่นตามชนิดของเกมแต่ละประเภท เป็นเกมการเล่นที่ช่วยให้เด็กพัฒนาสติปัญญา เกิดการเรียนรู้ ความคิดรวบยอด ทั้งยังช่วยให้เด็กรู้จักสังเกต คิดหาเหตุผลการเรียนรู้เกี่ยวกับสี รูปร่าง ประเภท จำนวน และความสัมพันธ์เกี่ยวกับพื้นที่ ระยะทาง เป็นต้น

วัตถุประสงค์ของกิจกรรมเกมการศึกษา
1.ส่งเสริมการสังเกต จำแนก และเปรียบเทียบ
2.ส่งเสริมการใช้เหตุผลและการตัดสินใจแก้ปัญหา
3.ส่งเสริมให้เด็กเกิดความคิดรวบยอดเกี่ยวกับสิ่งต่าง ๆ ที่เรียนรู้
 4.ส่งเสริมให้รู้จักคุ้นเคยกับสัญลักษณ์ คำที่มีความหาย
 5.ส่งเสริมประสานสัมพันธ์ระหว่างตากับมือ
 6.ฝึกให้มีคุณธรรมต่าง ๆ เช่น ความรับผิดชอบ ความมีระเบียบวินัย
 7.ทบทวนเนื้อหาที่ได้เรียนรู้

ขอบข่ายเนื้อหาของกิจกรรมเกมการศึกษา
การจับคู่ เพื่อให้เด็กได้ฝึกสังเกตสิ่งที่เหมือนกันหรือต่างกัน ซึ่งอาจเป็นการเปรียบเทียบภาพต่าง ๆ แล้วจัดเป็นคู่ ๆ ตามจุดมุ่งหมายของเกมแต่ละชุด ทั้งนี้เพื่อเป็นพื้นฐานที่เด็กจะนำไปใช้ประโยชน์เมื่อเริ่มเรียนอ่าน เขียน เช่น ให้เห็นความแตกต่างของตัวหนังสือที่มีความคล้ายคลึงกัน เช่น ถ-ภ ผ-พ บ-ป เป็นต้น

 จำนวนคู่ของเกมชนิดนี้จะเป็นเท่าไร ต้องคำนึงถึงสิ่งต่อไปนี้
- หากจำนวนน้อยเกินไปจะไม่ท้าทายให้เด็กอยากเล่นเท่าที่ควร
- จำนวนจะต้องพอเหมาะกับวัยของเด็กโดยการพิจารณาช่วงการมองของเด็กว่าสามารถกวาดสายตามองทุกคู่ที่จัดเรียงไว้แล้ว โดยไม่ต้องชะเง้อดูหรือลุกขึ้นยืนดู เกมประเภทจับคู่นี้ สามารถแบ่งได้หลายชนิด คือ

1. เกมจับคู่ภาพที่เหมือนกันหรือสิ่งเดียวกัน
 เช่น
1) จับคู่ภาพที่เหมือนกันทุกประการ
2) จับคู่ภาพกับเงาของสิ่งเดียวกัน
3) จับคู่ภาพกับโครงร่างของสิ่งเดียวกัน
4) จับคู่ภาพที่ซ่อนอยู่ในภาพหลัก เช่น รูปภาพ

2. เกมจับคู่ภาพที่เป็นประเภทเดียวกัน
 เช่น ไม้ขีด-ไฟแช็ค เรือใบ-เรือแจว เทียน-ไฟฟ้า ฯลฯ

3. เกมจับคู่ภาพสิ่งที่มีความสัมพันธ์กัน
 เช่น สิ่งของที่ใช้คู่กัน สัตว์ แม่-ลูก สัตว์ และอาหาร ฯลฯ

4. เกมจับคู่ภาพสัมพันธ์แบบตรงกันข้าม
 เช่น หนังสือเปิด-หนังสือปิด คนอ้วน-คนผอม คนแก่-เด็ก ฯลฯ

5. เกมจับคู่ภาพส่วนเต็มกับภาพแยกส่วน

6. เกมจับคู่ภาพชิ้นส่วนที่หายไป

7. เกมจับคู่ภาพที่ซ้อนกัน

8. เกมจับคู่ภาพสมมาตรกัน

9. เกมจับคู่แบบอุปมาอุปไมย

10. เกมจับคู่แบบอนุกรม
 การต่อภาพให้สมบูรณ์ เพื่อให้เด็กฝึกสังเกตรายละเอียดของภาพที่เหมือนกันหรือต่างกันเกี่ยวกับสี รูปร่าง ขนาด ลวดลาย เช่น รูปภาพ การวางภาพต่อปลาย (โดมิโน) เกมโดมิโนภาพสัมพันธ์

ข้อเสนอแนะ
การจัดกิจกรรมเกมการศึกษา มีแนวทางในการผลิตเกมการศึกษา คือ
1.การใช้วัสดุท้องถิ่นที่สามารถหาได้จากในท้องถิ่น เช่น เกมจับคู่ใบไม้จากของจริง เกมเรียงลำดับสิ่งของจากเล็กไปหาใหญ่โดยใช้สื่อของจริง เป็นต้น
2.การใช้สื่อเกมการศึกษาที่ผลิตจากกระดาษตามตัวอย่างที่เสนอไว้